Słysząc Notre-Dame w Europie, na myśl od razu przychodzi jedna z najsłynniejszych katedr – ta paryska. Warto jednak wiedzieć, że równie piękna jest świątynia Matki Boskiej znajdująca się w Montrealu.

Kanadyjski początek arcitektury neogotyckiej

Bazylika powstała w 1829 roku. Była jedną z pierwszych budowli stylu gotyckiego w Kanadzie i do dziś pozostaje najstarszą świątynią w tej konwencji. Prosto rozplanowane nawy i bliźniacze wieże wciąż zachwycają projektantów, są bowiem znakiem przełomu stylistycznego w architekturze kościelnej. Bazylika obecnie może pomieścić prawie 3500 osób. Mimo, iż jest ogromną budowlą, elementy takie jak rzeźby, drewniany sufit i ozdoby z 24-karatowego złota sprawiają, że wnętrze wydaje się przytulne.

Ten rzymskokatolicki kościół wybudowano w dzielnicy Ville-Marie, przy ulicy Notre-Dame. Wcześniej znajdował się w tym miejscu mniejszy barokowy kościół z XVII wieku, jednak kiedy nie wystarczało w nim miejsca dla rozrastającej się parafii, podjęto decyzję o wybudowaniu nowego obiektu. Architektem był James O’Donnell, amerykański protestant, który nie dożył zakończenia budowy obiektu. Jednak przed śmiercią nawrócił się na katolicyzm i został pochowany w świątyni, którą zaprojektował. Do bazyliki należy również cmentarz Notre-Dame-des-Neiges, który jest największym cmentarzem Kanady

Architektura i wystrój

Bazylikę budowano częściami, a raczej rozbudowywano, gdyż zaistniała taka potrzeba. Dopiero w 1843 ukończono budowę wież, a 1891 powstała mniejsza, neogotycka kaplica pod wezwaniem Najświętszego Serca Maryi. W 1978 roku została ona zniszczona przez pożar, jednak odbudowano ją według pierwotnego projektu.

Bliźniacze wieże bazyliki stanowią jej charakterystyczny i ciekawy element. Najpierw powstała ta zachodnia - „La Persévérance”, co oznacza Wytrwałość. Znajduje się w niej ogromny, ważący przeszło 11 ton, dzwon „Jan Chrzciciel”. Wieża wschodnia o nazwie „La Tempérance”, czyli Powściągliwość, zawiera natomiast 10-dzwonowy karylion.

W oknach bazyliki można dostrzec przepiękne witraże, prezentujące życie religijne mieszkańców miasta, a nie, jak zazwyczaj ma to miejsce w kościołach, sceny biblijne.

W świątyni znajduje się też ołtarz, który został wykonany z brązu odlewanego w Anglii. Jest wysoki na 8, szeroki na 5 metrów i waży ponad 20 ton. Przedstawia wędrówkę ludzkości do Boga.

Są tam również największe w Kanadzie organy Casavant, które zapierają dech w piersiach. Ten ogromny instrument ma obecnie 99 głosów, czyli 6500 piszczałek, które podzielone są na 4 manuały i pedał. Największa piszczałka ma 10 metrów, a najmniejsza 6 milimetrów.

Pamiętne daty w historii bazyliki

24 lutego 1989 roku bazylika w Montrealu została zarejestrowana na liście National Historic Sites of Canada jako narodowy pomnik historyczny. Natomiast 11 września 1984 roku, w bazylice Notre-Dame papież Jan Paweł II odprawiał mszę dla dzieci, a 18 grudnia 1994 roku, słynna piosenkarka Céline Dion wzięła ślub ze swoim nieżyjącym już mężem René Angélil. Popularne stało się stwierdzenie, że nie zwiedziło się tak naprawdę Montrealu, jeśli nie weszło się do bazyliki Notre-Dame, dlatego też świątynia jest niemalże obowiązkowym punktem każdej wycieczki turystycznej.